XÜXENEAN ENTZÜN

Laborantxa - Üngüramena

Hebenko esperientziaren jabetü nahiz, korsikar zonbait Urdiñarbeko ardi zentroala eta Xiberoko Botingoala jin dira arramaiatz ondarrean. Trükatze hau LEADER europear programaren barnen sartzen da, helbürüa da korsikako ardi arrazaren hobetzea, jakitez hanko ardiek eta hebenko bürü beltxek ber ezagütgarria düela, biak bortüala joaiten direlakoz. Korsikan artzainen plantatzea heben beno apalago da, lür eta etxe bizitzen prezioek nekezia sorarazten düelakoz. Bestalde, turisma sailak gaztea bereganatzen dü, lan gütiago edo epe llabürez lan egitez sosa aisago irabazten beita. Haatik, artzaingoan eta korsikar ardi arrazarekin lanean ari direnentako helbürüa da, selekzioaren bidez, sormarkaren bidez eta beste tresna egokien bidez, artzaintzaren aisatzia eta agian gazteer gustüaren berriz piztea lan eder honi lotzeko…

Entzün korsikar zonbait hanko ardi arrazaz ardüratzen direnak :


Soinüaren telekargatzeko (esküineko klika)

"Ekologikoa, ekonomikoa, jüridikoa eta osagarri mailakoa, arrazu franko balizate laborantsa biologikoaren garatzeko" hona Biharko Lürraren Elkarteak antolatzen züan "Huraren mintzaldian" agertü dena. Bestalde, "aktibitate ekonomikoak edo jentarteak huran eragiten düen kozadüraren desagerazteko, diru zama harrigarriak gastatzeko ordez, hanitxez züzenago litaike laborantsa biologikoaren builtaraztea" azpimarratürik izan da ere. Prebentzioak, sendagarri politikak beno 87 aldiz gütiago kostatzen dü eta frogatürik da laborantsa biologikoak huraren kalitatea hobetzen düala. Urte oroz, isun handiak pakatzen dira Europari arrauak ez beitira errespetatürik. Azkenik, osagarri mailan frogatürik da huraren kalitate txarrak dütüan ondorio latzak. Ez da düdarik, laborantsa biologikoaren zabaltzeko nahikünte politiko azkarra beharrezkoa dela eta sail hortan ari diren partaide güziak prest dira beren jakitatearen ezartera jentartearen zerbütxüko.

Entzün Maite Goyhenetxe BLE alkarteko teknikalaria : 


Soinüaren telekargatzeko (esküineko klika)

Negü eta bedatse ebitsüaren ondorioaz, laborantsako lanak arto ereiteak eta belhar epaiteak berant handia hartü düe. Düdarik gabe, ondorioak badira maila ezberdinetan bena jadanik, ardi eznadünetan mina eginik da hein batean, eznezionea apalago beita eta etxalte zonbaitetan kabaleen bazkatzeko, bazken haboroen erostea behartürik izan beitira. Ondorioak zehazki ikusteko zoin diren, larrazkena egürüki beharko da bena oraidanik, pentsa daiteke jadanik kinka txarrean ziren etxalteen egoera ez dela hobetüko eta orohar, elkibideak atzaman beharko direla.

Entzün Iker Elosegi Eüskal Herriko Laborantsa Ganbarako teknikalaria : 


Soinüaren telekargatzeko (esküineko klika)

Bada orai urte zonbait, San Martiko Harrian lagüntzaleak biltzen direla bortüaren xahatzeko, Surfrideren gisaz. Arramaiatzaren 29an date xahatze handi hori, jente orotarik badate eta horien artean familia hanitx. Erran behar da, elürra hurtü ondoan ondarkin hanitx atzamaiten direla, zigareta eta beste. Halere ikusten da, jokabideak eta bizi moldeak kanbiatzen ari direla lerragüne baliazaleen aldetik. Espero dügü hebentik urte zonbaiten bürüan ez datekeala haboro lagüntzale beharrik hori oroen xahatzeko.

Entzün René Erreçaret San Martiko Harria lerragüneko komünikazio ardüradüna : 


Soinüaren telekargatzeko (esküineko klika)

Xiberoa Herri alkargoak, laborantsako eragile haboroxenak berriki bildü dütü. Xedea da, bazken idorarazteko idorgailü baten eraikitzea eta ikustea egiazki nahikünterik badenez. Erantzüna eman aitzin, lüzernaren ekoizteko baldintzak, idorarazteko moldeak eta idorgailü sistema ezbardinak aipatürik izan dira. Laborariek, CUMAren ordezkarien bidez baieztatü düe galtoari bena haidürü egonez, uste beitzaie haütetsiek egin behar düela lehen ürratsa. Beste eragileak gogoeta hortan jarraikitzeko eta lagüntzeko prest agertü dira eta denak engajatü dira zentzü hortan.

Entzün Bertand d'Hults Herri Alkargoako energia berriztagarrientako teknikalaria : 


Soinüaren telekargatzeko (esküineko klika)
Entün Jean-Bernard Pinque Xiberoko CUMAren parteliant bat : 


Soinüaren telekargatzeko (esküineko klika)