XÜXENEAN ENTZÜN

Ekonomia

Ahalmen ürriko jenteentako, berdintarzünara heltzeko bide lüzea da. Izan dadin lan mündüan ala inganioetan, 2005eko legeak finkatzen dütü lortzeko helbürüak, legea 2015an bete beharko da, besteen gisa lan egin ahal dezen eta oporrak ere har ditzen. Turisma sailan, « Turisma eta handikapa » labela sortürik izan da 2001ean. Pirene-Atlantika departamentüan, 106 güne turistiko edo aterbetxeek kausitü düe labelaren lortzea. Akitania mailan lehen leküan sailkatzen da eta Frantzia mailan 7gerrenean. Bide honean bada ere, galtoari ihardesteko ez da orano aski lo egiteko günerik edo aterbetxerik. Xiberoa bere aldetik, aintzindari agertzen da beste behin. Idauze-Mendin, Mendipea aterbetxeak labela dü. Hamasei jenteer batzarria egiten ahal dü. Berriki osoki zaharberritürik izan den Irabarneko gaztelüa ere labela dü, La Verna leizea bezala. Eta azkenik, osoki zaharberritzen ari den Mauleko pizina « Turisma eta handikapa » labela esküalatü behar lüke, arauetan egiten beita.

Entzün Mounier jauna :

Aitetama  gazteak ala ama lagüntzaileen süstatzeko sortü da 2007an Goxama egitüra eta 2009an hasi da egiazki ibilten. Eüskal Herri barnekaldeko Garazi-Baigorri, Amikuze, Iholdi eta Xiberoa Herri Alkargoaetan eskentzen dütü bere zerbütxüak. Lehenik, aitetamer haurzaintzako eskentzaz berri zabaltzen deie eta lagüntzen ahal dütü ama lagüntzale baten edireiteko eta administrazio mailako ürratsetan. Ama lagüntzaileak ere, sozial mailako ürratsetan lagüntzen dütü bena horrez gain, inganioak antolatzen dütü bi asteetarik, bizitzen düen bakartarzünaren haustea delarik helbürüa, etxen berak lan egiten düelakoz. Goxama egitürarekin harremanetan sartzeko züen eskualdeko Herri Alkargoan hersatzen ahal zidee.

Entzün Joëlle Garra Goxama egitürako animazailea :

Kanping Karez ibilten diren turister batzarri hobea eskentzeko, gogoeta eramaiten ari da, Eüskal Mendia Leader programaren beitan. Behar den bezala antolatürik diren güneak, izan ditian pribatü ala pübliko, eskaz dira orano eta ez dira aski ezagütürik komünikazioa eskazaren gatik. Eskentzaren hobetzeko, bürütürik izan den iker lanak proposamenak egiten dütü. Xiberoari doakionez bürütürik izan den estüdioak, Maulen eta Atarratzen güneen soraraztea proposatzen dütü. Iratiko kanping delakoan, güne baten antolatzea ere, bereziki lüzaz ber leküan egoiten direnentako. Kakuetan, zerbait pentsatü behar dela aipatzen dü estüdioak. Güne baten beharra agertzen da, kanping-karentako bai eta ere informazioaren zabaltzeko. Azkenean, deüs ez beita orano deliberatürik, turisma sailean lan egiten düen eragile pribatüer deia lüzatürik zaie beren xedeak ezagütaraz ditzen.

Entzün Yannick Velade Eüskal mendia Leader programaren turisma saileko animazailea :

Abendü hatsarreaz geroz, Mauleko Jai-Alaian Pitxukada izena düan Ogitartegia atzamanen düzüe. Ximun Dolhare eta Ode Rota bikote gazteak dü etxikiko. Lekü estrategiko batetan plantatü dira Mauleko kolegioa eta bi lizeoen artean, gazteak beitirate erosleak eta audela, lekü beita trafiko güttiekin. Astearen kursean, egün oroz zabalik date 10etarik 19etara prezio apaletan eta bertan atzamaiten ahalko dütützüe : amerikano panini, kebab, pastetx, lür sagar eta beste. Gehitzen ahal dügüna da, leküko mozkinekin lan egiten düela, adibide bat hartzeko Azkoria koperatibari erosten deioe gazna. Edateko atzamanen düzüe üsatüko edariak bena ez alkoladünak. Bestalde, neskenegün gaüez, beren kamiuarekin Zinka ostatü kantüan jarriko dira, besta zalek sabelaren betetzeko parada üken dezen.

Entzün Ximun Dolhare ogiarteko eta pastetx saltzalea :

Lan mündüan belaunaldi ezbardinak kürütxatzen dira, bakotxak bere balore eta hezkuntzarekin. Egünko egünean, Y belaunaldiak dütü arrenküra handienak. Y taldean 25 eta 30 urte arte diren gazteak dira eta lanaz kanpo beste interesak badütüe. Ondorioz, galtoak eta beharrüneak argi dütüe, tenoreen aldetik adibidez. ODACE egitürak biltzar nausi egünean, Seguin-Babut anderea kümitatü züan, enpresa mündüan aholkülari dena.  Enpresa bürüer ahokatürik izan dena ‘‘Y belaunaldia’’ eta belaunaldi güzien artean algar lan bat eraman behar dela. Belaunaldi berrien etxekitzeko, enpresa bürüek haien üsantxak moldatü behar dütüe, gazteen berritzapen eta motibazioneen etxekitzeko.

Entzün Seguin-Babut anderea, enpresa mündüan den aholkülaria :

Ausaz

Kronika

Emankizüna

Artxiboan