Aitzinetik leküak orro saldürik izan ziren eta Maule baita zinema sala bete betea zen neskenegün gaüan, nondik nora, dantza ikusgarria ikusteko eta jentea gozatü  da!
Maritzuli dantza konpainiak, xiberoko dantzetaz egin lan lüzearen ondorioz, Ion Iruretagoyenak erakutsi nahi izan dü armadatik horra zirela dantzak.
Denboran, Xiberoko gazte zonbait joan ziren armadaren egitera eta han dantza ikasi züen, Xiberoala berriz ützüli ondoan dantzak erakutsi zütüen eta erakasle horietan zonbait famatüak izan ziren.Hala nula Barkoxeko Martin Hégoburu Heguiaphal, honen familia eskertü dü Yon Iruretagoyenak ,Martin en ordünko argazki batekin.
Yon Iruretagoyena ez da hortan batüko eta dantzak ikertü ondoan xiberoko maskaraden ikertzen hasi da.
Jon Iruretagoyena:

Urtean 4 karta badira, karta denborak deitzen direnak. Bakotxak 6 egün dütü. Horiek ondoko karta arte zer denbora izanen den jakiteko baliatürik ziren denboran. Orai ere zonbaitek baliatzen dütüe.
Horietan Aita Junes casenave Harigilek negüko denbora karter partikülarzki kasü eman dü. Abendüaren 16etik 21eala,  dagün Bantaiaren 16a arte aroaren berri eman behar züen.
Bere ikerketak salatü deizkü Aita Junes Cazenave Harigilek:

Ihauti giroan sartüko gira igantean ,xiberoko maskaraden lehen emanaldiarekin ; aurten, Sohütako herriko gazteek dütüe plantatü eta üsantxa den bezala , lehen emanaldia Sohütako herrian izanen da.
Aurtenko berezitarzünetan , gaztetarzüna eta emazteen leküa erraitekoa da ; 30 arizaile dira 15 eta 25 urte artekoak eta 30 etarik 10 potiko baizik ez dira.
Battitta Berrogain eta Alain Guimonek erakaslegoa eraman düe eta joküa egokitü düe emazteer, hala nula buhameen joküa. Aurtenko berrikuntzetan ere, artzaintxak agertüko direla maskaradetan xorrotxen ordez.
Hots, ikusi beharko den maskarada; hortarako parada izanen da hebentik eta apirila 11arte herrietan kurritüko beitira.
Lehen emanaldia , igantean Sohütan , goizan barrikadak edo karrika ützülia arrestitan emanaldia 3ak eta erditan Sohütako arrabotüan, denborak etxekitzen badü...
Battitta Berrogain:

Ametsen Gillika ikusgarria emanen da Eskiulan 2016ko Ürrietaren 28 eta 29an.
Ikusgarri honek Dinbili Danbala beren azken ikusgarria bezala dantza eta kantorea üztartüko dütü.
Iragan urtean Eskiulako aitzindari taldeak builtazi dü zerbaiten sortzeko ideia eta herritarrak jin arazi dütü. Dantzarietan 5 barkoxtar eta bi urdinarbetar gehitü dütüe.
Herriko kantariek Andde Carrerek egin ahaideak emanen dütüe Jean Bordachar, Isabelle Barreix, eta Jean Louis Bidaben hitzetan.
Dantzan aldetik Catherine Artcanuturryk dantza modernoa eta xiberotar dantza nahasiko dütü Andde Carrerre Bakuna showko müsika egilearen müsikan.
Urte bat batzen zaüe beraz oren bat eta erdiko  Ametsen Gillikare ikusgarriaren lantzeko.
Andde Carrerre: