Kultura

: Kultura; 2009 Azaroa 17; Agerraldiak: 3947

Pastoralaz gogoetak

Eusko Ikaskuntzak kümitatürik, pastoral idazle eta errejent zonbait bildü dira Barkoxen iragan astean. Egünaldia Jean-Louis Davanten mintzaldiarekin hasi zen, pastoralaren historia züalarik ardatz. Ondotik, idazleak bildü ziren mahain-üngürüan (peko argazkia), eta lehenik bakotxak esplikatü züan nola hasi zen pastoral idazten. Hortarik landa, patoralen üngürüko arrenküra zonbait aipatürik izan ziren.

Eüskara
Zenbakiek argi erakusten düe eüskararen erabilpena ez dela hobetzen ari Xibero hontan. Mixel Etxekoparrek bere ofizioko zenbakiak aipatü zütüan ; erakasle ibiltaria da, eta dütüan 250 ikasleetarik 5 eüskaldünak dira. Haatik, pastorala heltzen delarik, üdüri lüke herrian eüskaldün konzientzia bat pizten dela, edo erranik izan zen bezala, zonbaitek pastoral egünean hala agertü nahi düe hasteko. Pier Paul Berzaitzek mezarekin konparazione bat ere egin züan, erraitez mezak latiz emaiten zirelarik, jenteek kantoreak kantatzen zütüela deüs ere konprenitü gabe. Galtore batekin jarraiki behar litzatekean eztabaida da : norat bürüz doa pastorala eüskara galtzen bada ?
Pastoral geiak
Aipatürik izan zen pastoral zonbaiten geiak merexi lüküela arra hartürik izatea, hala nola Matalaz, Eskiulan eta Parisen bera emanik izan beitzen. Bena eüskaldün züjetak agortzen ari ote direnez ere aipatü delarik, kanpoko geiak elkibide izaten ahal liratekeala erranik izan da. Bena hori, eta beste aipageiak funtsean, beste eztabaida zonbaiten abiapüntü izaten ahalko dira geroan ere.
Dena den, Xiberoko Botzak mintzaldiak beren osotarzünean hedatüko dütü. Hasteko dagün asteartean (azaroaren 24an) Jean-Louis Davanten mintzaldia pastoralen historiaz.
Entzün Jean-Louis Davanten mintzaldiaren hatsarrea :

Entzün idazleak nola hasi ziren pastoral idazten :

: Kultura; 2009 Azaroa 08; Agerraldiak: 4272

Xiberoko arropak

Pastoraletan arropetaz axolatü den nornahik ezagützen dü Erramun Garcia. Azken urteetan, arropen egitea eküratü nahi lüküala dio, bena oraikoz ez da nihor ere formatürik hura bezala arropak egiteko. Hortaz gain, herrietan beitira halere jostünak eta arropa egiten badakienak (dantzarienak eta beste...), zonbaiten arabera egiteko manera zonbait galtzen ari dira. Hortaz arrenküratürik, Xiberoako Herri Alkargoaren kültür taldeak bilkürak egiten dütü azken denboretan gogozkatze horien partekatzeko, eta nork daki, zerentako ez Erramun Garciak egin lanaren segida segürtatzeko.
Düala bi urte hasi zen lan hau herri ezberdinetan diren arropen zerrendatze batekin. Arropa zonbaiten argazkiak bildü dütügü.
Entzün Daniel Mainhaguiet, kültür taldeko haütetsia :

: Kultura; 2009 Azaroa 06; Agerraldiak: 4243

Energia berriztagarrien erakustaldia

Salua ofizialki ostirale hontan hasi da. Eskoletako ikasleer proposatürik ziren mintzaldiez gain, dener zabalik zen mintzaldian ekolabel turistikoak ziren aipagei (ezkerreko argazkia). Neskenegün eta igante goizanko 10etarik aitzina arra zabalik dirateke Mauleko Jai-Alaieko bortak. Egitaraua, web güne hontan atzamanen düzüe, peko artikülüan.

Entzün Dominique Bosq :

Entzün Jean-Jacques Etxeberri Llargo :

Entzün Benoît Plat, erakusmahain batetan :

: Kultura; 2009 Azaroa 08; Agerraldiak: 3865

Herioa aipatzen delarik

Aipezina ala "Tabou" ümen da herioa, edo heriotza, edo hiltzea. Nolanahi deitürik ere, biziaren parte dela ezin üka. Hebentik kolektiboak antolatü gaüaldian, iragan neskenegünean, manera ezberdinez aipatürik izan da ; olerkiz, kantorez, eta elez. Batetik Jean Mixel Bedaxagar kantaria (argazkian esküin), bestetik Christophe Ascos "Kakoi" erizaina (erditan) eta Allande Etxart antzerki irakurlea gaü hartan. Horier bürüz, ikusleen artean bazen ere Madouce Araguas, olerki zonbaiten irakurten.
Herioaz lau ikusteko manerak proposatzen deitziegü heben, gehitzez halere ikusleak parte harzale izan zirela, beren esperientzia edo oharren bidez, gaüaldi ondarrean.
Entzün Jean Mixel Bedaxagar :

Eta egin deiogün alkarrizketa :

Entzün Christophe Ascos "Kakoi" erizaina :

Entzün Madouce Araguas :

: Kultura; 2009 Azaroa 05; Agerraldiak: 4124

Herioa Hebentikenean

Herioa da kümita nagusia Hebentiken egoitzan neskenegün hontan. Madouce Araguasek haütatü olerkietan, Jean-Mixel Bedaxagarren kantoreetan, Christophe Ascos erizainaren esperientzian, Allande Etxartek haütatü antzerki batetan... orotan herioa dateke aipagei. Biziaren parte da, bena güti aipatzen da. Hargatik hunkiezina ala "tabou" dea gei hau ? Ez Hebentik kolektiboko kideentako.
Allande Etxart entzün :